PHP ile Dosya İşlemleri

[detay]

Daha öncede belirttiğim gibi PHP, C programlama dili ile birçok benzerlik göstermesine rağmen dosya işlemleri gibi uğraştırıcı işlemlerde programcıya büyük kolaylıklar sağlar. PHP’de dosyalar ile kullanılabilecek birçok işlev olmasına rağmen (altmıştan fazla!) burada sadece dosya ve dizin açma, dosyadan ve dizinden okuma ve dosyaya bilgi yazma gibi konulara değineceğim.

fopen() işlevi
fopen() işlevi PHP’de dosyaları açmak için kullanılır. İşleve parametre olarak iki değer girilir. Birincisi, dosya adı ve ikinci de üzerinde işlem yapılacak dosyanın hangi işlem için kullanılacağıdır.

<? fopen(“dosya_adı”, ”amaç”); ?>

İşlevin kullanımı yukarıdaki kalıba göredir. “dosya_adı” ile belirtilen yere üzerinde işlem yapılacak dosya tam yolu ile yazılmalıdır, “amaç” kısmına ise dosyanın açılacağı kip yazılır.
Kip Kullanım Amacı
r Dosya sadece okuma için açılır. İmleç dosyanın başında konumlanır.
r+ Dosya hem yazma hem okuma için açılır. İmleç dosyanın başında konumlanır.
w Dosya yazma için açılır. Eğer aynı isimli dosya varsa silinir ve yeniden oluşturulur.
w+ Dosya hem yazma hem okuma için açılır. Eğer aynı isimli dosya varsa silinir ve yeniden oluşturulur.
a Dosya sadece yazma için açılır. İmleç dosyanın sonuna konumlandırılır. Dosya yoksa oluşturulur.
a+ Dosya hem yazma hem okuma için açılır. İmleç dosyanın sonuna konumlanır. Dosya yoksa oluşturulur.
Yukarıdaki tablo fopen() işlevi ile birlikte kullanabileceğimiz dosya açma kipi parametreleridir.

<?
#################
# dosya_ac.php #
#################
$dosya_ac = (fopen(“./dosya.txt”, ”r”));
if ($dosya_ac)
{
echo “Dosya başarı ile açıldı ”;
if (fclose($dosya_ac))
{
echo “ve kapatıldı.”;
}
else
{

echo “fakat kapatırken hata oluştu!”;
}
}
else
{
echo “Dosyayı açmaya çalışırken bir hata oluştu!”;
}
?>

Yukarıdaki PHP dosyası dosyanın açılıp açılamamasına göre ekrana bir mesaj verecektir. Açılan bir dosyayı kapatmak için fclose() işlevi kullanılır.
Yukarıdaki örnekte ilk if deyiminin içerisinde başka bir if deyimi kullandım. Bir dosyayı açıp tekrar kapatırken karşılaşabileceğimiz tüm ihtimalleri göz önünde bulundurmamız gerekmektedir. Mesela dosya açma işlemi başarılı bir şekilde gerçekleşmediyse PHP ekrana “Dosyayı açmaya çalışırken bir hata oluştu!” yazısını yazacaktır. Şayet dosya açma işlemi başarılı ise “Dosya başarı ile açıldı ” yazısını yazacak ve dosyanın doğru bir şekilde kapatılıp kapatılamaması durumuna göre “ve kapatıldı.” veya “fakat kapatırken hata oluştu!” ifadelerinde birisini ekrana basacaktır.
fgets() ve fread() işlevleri
Bu iki işlev yazma modunda açılmış bir dosyadan bilgi almak için kullanılır. Aralarında ufak bir fark vardır. fgets() işlevi metin dosyalarında kullanılır ve dosyayı satır satır okur. fread() işlevi ise dosyayı ikili kipte (bayt bayt) okur.

<?
####################
# dosya_oku.php #
####################

$dosya = fopen(“./dosya.txt”, ”r”);
while (!feof($dosya))
{
$satir = fgets($dosya,1024);
echo “$satir<br>”;
}
fclose($dosya);
?>

Yukarıdaki PHP programı bulunduğumuz dizindeki dosya.txt adlı dosyayı okuma kipinde açıp dosyanın sonuna kadar (!feof kalıbını birazdan anlatacağım) satır satır okuma gerçekleştirir ve ekrana yazar. Dosyayı okuma işlemi bitince de dosyayı kapatıp programı sonlandırır. fgets ile kullandığım “1024” rakamı okunacak bir satırdan kaç bayt alınacağını belirtir. Aslında yukarıdaki program require() işlevi ile hemen hemen aynı işi yapar.
fputs() ve fwrite() işlevleri
Tahmin edeceğiniz gibi bu iki işlevde dosyaya bilgi yazmak için kullanılır. İkisi arasında bir fark yoktur. Yazma kipinde açılmış bir dosyaya bilgi girişi için kullanılırlar.

<?
###################
# dosya_yaz.php #
###################
$metin = ”Burada herhangi bir metin olabilir.”;
$dosya = fopen(“./defter.txt”,”w”);
fwrite($dosya,$metin);
fclose($dosya);
?>

Yukarıdaki PHP dosyası $metin adlı değişkendeki bilgiyi $dosya ile belirtilen dosyaya yazacaktır. Bu işlem sırasında bulunduğumuz dizinde defter.txt adlı bir dosya varsa silinecek ve yeniden oluşturulacaktır. Eğer varolan dosyamıza ekleme yapmak istiyorsak kullanmamız gereken dosya açma komutu fopen(“./defter.txt”,”a”) şeklinde olmalıdır. Ekleme dosya sonunu yapılır.
feof
Bir dosyanın sonunun gelip gelmediğini kontrol eder. Daha önceki örneklerimden birinde kullanmıştım.

while (!feof($dosya)) ......

Oradaki kullanım DEĞİL mantıksal işleçi ile olduğu için kullandığım while döngüsünde dosya sonu olmayana kadar koşul doğru kabul edilip döngü sürdürülecektir.