Degisik Dinlerde Öteki DÜnya

[eLis]

Yeşillikler içinde kurulmuş bir tahtta oturuyorsunuz. Bal akan bir ırmak önünüzde... Billur kadehinizi bu balla dolduruyorsunuz. Türlü meyveler yiyor, kuş etlerini afiyetle mideye indiriyor, ama def-i hacette bulunmuyorsunuz. Derken bir ‘hur’ diliyorsunuz. Hur, siz ne isterseniz, ama ne isterseniz onu yapıyor...

Ya da büyük bir ateşin ortasında yanıyorsunuz, deriniz her yandığında yeniden çıkıyor; siz yanmaya devam ediyorsunuz. Susadığınızda ise irin ve kaynar su içiyorsunuz. Acıkırsanız, ağzınız zakkumla tıka basa dolduruluyor.
Coğrafyaya göre değişiyor
Peki gerçekte cennet ve cehennem nasıl bir yer? Gerçekten huriler, gılmanlar var mı? Başka dinlerin cennetlerinde de neler oluyor? İslam cenneti ile Hıristiyan veya Yahudi cenneti veya cehennemleri arasındaki farklar neler? Çok tanrılı dinlerde bu inançların yeri ne? Tempo okurları için araştırdık. Neticede gördük ki, hemen her inanışta, ölümden sonra öyle veya böyle bir ceza/ödül mekanizması bulunuyor.
Ayrıca cennet veya cehennem, o inanışa sahip topluluğun yaşadığı coğrafyaya göre de bazı değişiklikler ihtiva edebiliyor.

Örneğin, İsveç, Norveç, Finlandiya ve Danimarka’nın kuzeyinde yaşayan Lap halkı, ‘cehennemi buzlarla kaplı’, cenneti güneşle ısınan ‘sıcak bir yer’ olarak algılıyor. İslamiyet’te ise cennette nehirler akıyor, yemyeşil araziler cennetlilerin mekânı olarak kabul ediliyor. Örneğin, İslam cehennemi de Lap’ların aksine sıcak, yanılan bir mekân olarak dikkat çekiyor. İslamiyet’tin tasvirleri çok zengin
Cennetin Arapçadaki anlamlarından biri, bahçe. Kuran'a göre, genişliği gökler ve yer kadar olan cennet, 61 surede konu ediliyor. Cennete gitmek isteyenler, iman edip, makbul işler yapmak zorunda. Yargılamadan sonra, iyi amel bakımından tartıları ağır gelenler cennete, hafif gelenler cehenneme gönderilecek. İslam’daki genel inanışa göre, cennet de cehennem de ebedi. Ayrıca Kuran’a göre, cennet, yalnızca nimet ve huzur yeri de değil. Yasin suresi 55’inci ayete göre cennette iş ve meşgale var. Ancak bu iş eğlendirici.

Erciyes Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Coşkun’a göre cennette, karı koca olma hayatı bile var. Ancak bu, tenasül için değil. Öte yandan bazı İslam düşünürleri, cennette cinsel yaşamın bulunduğunu söylüyor.
Cehennem, kavurucu bir ateşle sembolize ediliyor. Yedi kapısı bulunuyor. Ateş, insanın derisini kavuruyor, içine işliyor, sürekli acı ve ıstırap veriyor; fakat öldürmüyor. Yiyecek ve içecek olarak da kaynar su ve irin veriliyor.

Diğer dinlerde durum ne?

Hıristiyanlık
İncil’de cennet sözcüğü (paradeisos) üç kez geçiyor. İsa Mesih’in bu sözcüğü, insanların ruhlarının ölümden hemen sonra gittiği yeri tanımlamak için kullandığı belirtiliyor. Kıyametin kpmasından sonra başlayacak olan ahiret hayatında, insanları İsa'nın yargılayacağına inanılıyor. Cenettekilerin, orada hiçbir zahmete ve çalışmaya girmeyeceği varsayılıyor. Ayrıca cennete gidenlerin vücutlarının genç ve dinç olacağı, ihtiyarlık ve güçsüzlük olmayacağı da ileri sürülüyor

Yahudilik
Tevrat’ta açık seçik bir cennet kavramı yer almıyor. Yahudiliğin ilk dönemlerinde, iyi ya da kötü, bütün insanların öldükten sonra ‘Şeol’ adı verilen yere gideceklerine inanılıyordu.

Brahman
Cehennemde ateş, başlıca işkence vasıtası. Dondurucu soğuk, tekerlek, kılıçlar üzerine saplanma, yanar fıçılar gibi işkenceler de var. Ceza bitince yer değiştiriyor.

Budacılık
Cehennem sıcak veya soğuk olur. Lanetliler buraya gönderilir. Ruhları azap çeker. Ceza sonsuz değil. Cennete, yani mutluluk ülkesinde dünyevi hayattan farklı bir hayat var. Acı, keder, üzüntü gibi olumsuzluklar yok. Anne, baba, oğul gibi kavramların anlamı bulunmuyor.

Zerdüştlük
Ruh kâfir ise, Çinvat Köprüsü’nün ortası, bir kılıcın ağzı gibi incelir ve kâfir ruh, köprünün altındaki cehenneme düşer. Mümin ruh geçerken köprünün bu kısmı genişler ve mümin, ebedi ışık cennetine ulaşır. Tanrı Ahuramazda’nın cennetine girenlerse, orada Ahuramazda ile birlikte yaşar. İnsanlar çalışmak zahmetine katlanmıyor. İhtiyarlamıyor. Herkes kırk yaşında gibi görünüyor.

Şintoizm
Cennete Jodo deniyor. İki cehennem var. Ya bir çirkef kuyusu veya yeryüzündekinden daha mutsuz bir hayat sürecekleri yer.

Asur-Babil
Cehennem yedi kat duvarla çevrili, karanlık, toz ve çamur yeniyor.

Eski Mısır
Cennetin adı Ashlu’dur. Kutsal yeraltı bölgesinde gölgeler halinde dolaşan ölüler, ne ödül ne ceza bekler.

Şaman Türkler
Cennete ‘Uçmak’, cehenneme ‘Tamu’ denir. Belli bir tasviri yok. Öteki dünyadaki hayat, bu dünyadakinin devamı.

Antik Yunan
Cennete Elysion adı verilir. Cehennemin adı Tartaros. Yeraltında ve en kötü ruhların bulunduğu en kötü kısım.